دانشجو، کلمه ای که هرگاه شنیده یا خوانده می شود یا به ذهن متبادر می شود، شور و هیجان و سرزندگی در ذهن شکل می گیرد. انتقاد، مطالبه، بحث وگفتگو، تبادل نظر، رقابت، چالش همه و همه با دانشجو و محیط دانشجویی آمیخته است، «محیط دانشگاه به طور طبیعی محیط شادابی، نوگرایی، نوآوری و نوزایی است. محیط دانشگاه، محیط بالیدن شخصیت ها، جوشیدن استعدادها و بروز و ظهور نقاط درخشانِ پنهان در شخصیت انسان می باشد. در عین حال دانشگاه نمودار و نشان دهنده حساسیت در برابر پدیده های نامطلوب نیز هست، یعنی چیزی که از نگاه ارزشی و آرمانی جوان نامطلوب باشد، بیش از همه در محیط دانشگاه نسبت به آن حساسیت به وجود می آید» (1)

در این محیط تمامی مطالبات و خواسته ها باید به طور کامل و بدون هیچ تسامح و تساهلی مطرح شود و بدون هیچ گونه ترس و واهمه ای خواهان عمل به ارزش ها و آرمان ها باشند، «هرگز دانشگاه و دانشگاهی به محافظه کاری و اکتفا به آنچه که امروز از فکر و فرهنگ و معرفت در دست دارند، توصیه نمی شود، دانشگاه باید دائم نردبان تعالی را طی کند و پیش برود. محافظه کاری و اکتفای به آنچه که داریم و نداشتن همت و بلند پروازی در همه زمینه های فکرو فرهنگ، قتلگاه انقلاب است» (2)

هم چنین به دلیل اینکه دانشگاه محل علم آموزی و تولید علم است، جوانان دانشجو بالطبع فرهیخته تر و روشنفکرتر از دیگر اعضای جامعه خواهند بود و «دانشجویان طبقه پیشرو، پیشاهنگ، زبده و با نشاط پیکره اجتماع هستند، پس باید در سازندگی آینده و ترسیم حرکت عمومی جامعه، بیش از جاهای دیگر نقش و اثر داشته باشند.» (3)

ایفای نقش سازندگی و تعالی بدون آگاهی و اطلاع از وضعیت کنونی امکان پذیر نمی باشد، پس «محیط دانشگاه باید محیط آگاهی، هوشیاری، کار و ذهنیت سیاسی باشد، سیاسی بودن دانشجو یعنی، دانشجو از آنچه که در جهان و در کشورش می گذرد آگاه بوده و نسبت به آن بینش داشته باشد.»(4) باید توجه داشت که دانشگاه و دانشجویی که با اجتماع و کشورش درگیر نباشد و به مسائل آن حساس نباشد هرگز به رسالت خود نمی تواند عمل کند و این جز با انتقاد و مطالبه امکان پذیر نخواهد شد. خصوصا این انتقاد باید از مسئولان باشد، «انتقاد و مطالبه از همه مسئولان امری طبیعی است، البته با مسئولان معارضه و دشمنی نباید کرد، اما این حرف به معنای انتقاد و مطالبه نکردن از مسئولان مختلف از جمله رهبری نیست.»(5)

اما انتقاد و مطالبه باید به گونه ای باشد که به بیراهه رفتن و دور شدن از اهداف و آرمان های جامعه و دانشجو، منجر نشود. می توان با جنبش ها و حرکت های دانشجویی در قالب تشکل ها و انجمن ها، این حرکت ها را جهت دهی کرد و این نیرو و انرژی را به سمت تحقق اهداف و آرمان ها هدایت کرد. «نخبه پروری سیاسی یکی از راه های استمرار فضای مطالبه دردانشگاه ها می باشد، تشکل های دانشجویی باید با پرورش نخبه های سیاسی و با محکم کردن پایه های فکری و سیاسی دانشجویان و تقویت روحیه و امید در آنان، محیط را به گونه ای شکل دهند که مجموعه دانشجویی در جهت اهداف بلند و آرمان های والا حرکت کند.»(6)

به امید روزی که مسئولان مسایل یاد شده را نزد خود مرور کرده و بدان ها بیشتر عمل کنند وبدانند که «اگر جهت زندگی دانشجو این باشد که به مسایل جامعه و آنچه می گذرد بی اهمیت، بی اهتمام، بی علاقه و بی مبالات باشد، مصیبت خیلی بزرگی است.»(7)

_______________________________
1. سخنرانی رهبر در دیدار با دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی 22 /2/82

2. سخنرانی رهبر در جمع اساتید و دانشجویان دانشگاه صنعتی امیر کبیر 9/12/79

3. سخنرانی رهبر در مراسم بیعت جمعی از دانشجویان و دانشکاهیان 23/3/68

4. سخنرانی رهبر در دیدار با جمعی از تشکل های دانشجویی کشور در قم 18/9/74

5. سخنرانی رهبر در دیدار با دانشجویان نخبه، برترین های کنکور وفعالان تشکل های سیاسی – فرهنگی، مهرماه 86

6. سخنرانی رهبر در دیدار با دانشجویان نخبه، برترین های کنکور وفعالان تشکل های سیاسی – فرهنگی، مهرماه 86

7. سخنرانی رهبر در دیدار با اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه تهران 11/11/76